Toen ik afgelopen maand een week lang columns voor Broadcast Magazine schreef, bereed ik in een daarvan mijn stokpaardje: hitlijsten. In mijn stukje ‘Lijstenbrij’ verzuchtte ik onder meer dat in de Single Top 100 complete albums staan en dat nummers oneindig lang in de chart bivakkeren. Blijkbaar hing het thema in de lucht, want minder dan een maand later maakt het audiobestuur van brancheorganisatie NVPI nieuwe hitlijstreglementen bekend, waarin o.a. dat eerste pijnpunt wordt aangepakt. Ik sprak met Warner Music Benelux-president Martin Jessurun (binnen het NVPI-bestuur voorzitter van de chartcommissie) over de veranderingen, die op 1 januari 2020 ingaan. Vanwege de verschuiving in consumptie van albums naar tracks beperk ik me in dit stuk tot de Single Top 100.
First things first. De Single Top 100 is een ‘verkoop’lijst. Dit houdt in dat fysieke verkopen meetellen (al zijn die tegenwoordig nihil), downloads en vooral streams, die naar verkopen worden omgerekend. Alle relevante streamingplatforms worden meegeteld. Alleen YouTube valt – in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Amerikaanse Billboard charts – buiten de boot. “YouTube is nog niet in staat om alleen de video plays te rapporteren, en wij willen geen user generated content meenemen in de lijst”, legt Jessurun uit. Ook airplay wordt niet betrokken in de samenstelling van de Single Top 100.
Wegingsfactor verhoogd
Tot 1 januari 2020 worden de streams van betalende abonnees en die van consumenten die gebruikmaken van het ‘gratis’ (door advertenties bekostigde) aanbod gewogen meegenomen in de lijst. Dat gaat in het nieuwe jaar veranderen. Dan worden de betaalde en ‘ad-supported’ streams bij elkaar opgeteld, waarna er één wegingsfactor op wordt losgelaten. Die wordt wel verhoogd. Waar voorheen 150 streams telden als 1 download, worden dat er 215. Deze factor is in samenspraak met de internationale koepelorganisatie IFPI bepaald.
De reden voor deze aanpassing ligt niet in het feit dat steeds meer mensen nu streamen, waardoor het totaalaantal streams sterk stijgt. De oorzaak is pragmatischer. Jessurun: “De waarde van een stream is de laatste jaren minder geworden. Je hebt dus meer streams nodig om een ‘gouden’ single (40.000 stuks, WS) of ‘platina’ (80.000) te halen.”
Maximaal drie singles
Een verandering die ik erg toejuich, is de instelling van een ‘cap’. Dat houdt in, dat voortaan niet alle tracks van het nieuwe album van een mega-populaire artiest tegelijkertijd de lijst kunnen binnenkomen. Alleen de drie meest gestreamde tracks komen nog in de Single Top 100 binnen. In theorie kunnen dat elke week andere tracks zijn, maar Jessurun verwacht niet dat dit zo zal uitpakken. “Je ziet over het algemeen dat er een paar tracks echt komen bovendrijven, Dat zijn vaak de nummers die ook actief gepromoot worden en door de media worden opgepikt.”
Meer dynamiek
Streamingconsumptie heeft zijn eigen wetten, en dat maakte de Single Top 100 de afgelopen jaren traag en stroperig. Juist dat wil Jessurun met het nieuwe chartreglement doorbreken. “We willen weer meer dynamiek zien in de lijst en ruimte bieden aan meer nieuwe muziek van meer artiesten. In Engeland zijn twee jaar geleden soortgelijke veranderingen doorgevoerd en je ziet dat dat goed is uitgepakt.”
Actieve versnelling
Een Britse aanpassing die in Nederland vooralsnog niet wordt doorgevoerd, is het verlagen van de weging zodra een track onder een bepaalde chartpositie zakt. Op die manier verlaat het nummer sneller de hitlijst en wordt voorkomen dat liedjes er te lang in staan. Jessurun vindt zoiets nog te ver gaan. “Dat is een arbitraire beslissing, die we nu niet hebben willen nemen. Streaming is de nieuwe realiteit en daar moet de Single Top 100 een goede afspiegeling van zijn. Aan de andere kant blijkt uit de wijziging per 1 januari dat we de vinger goed aan de pols houden. Mocht een verdere aanpassing nodig zijn, dan kunnen we dat in een volgende fase doen. De regels worden elk half jaar opnieuw bekeken.”
Lees verder:
Single chart-reglement 2020 (pdf)
Album chart-reglement 2020 (pdf)
Reglement goud/platina 2020 (pdf)
