Zij die het ‘oude’ medium radio een glorieuze gang richting het putje voorspellen, hebben ongelijk. Er is nog nooit zoveel muziek gemaakt en mensen hebben dus meer dan ooit behoefte aan duiding en voorselectie. Dat was een van de conclusies van 3FM-zendermanager Wilbert Mutsaers en -dj Giel Beelen tijdens het panel ‘De toekomst van radio’), en zeker voor wat het grote publiek betreft, ben ik het met hen eens.
Visual radio (radioprogramma’s die door de inzet van camera’s halve tv-uitzendingen worden) is wereldwijd sterk in opkomst. Goede voorbeelden in Nederland zijn Serious Request en de Top 2000. Uiteraard wordt de techniek steeds verfijnder en verder geautomatiseerd, zodat de camera bijv. automatisch schakelt naar de microfoon die gebruikt wordt. Dat bleek op de Eurosonic Noorderslag Conference uit een korte introductie van Ranil Kralendonk van VidiGo, een ontwikkelaar van o.a. visual radiosystemen, die bij mijn weten trouwens niet voor de publieke omroep werkt. Dat laatste is opmerkelijk, aangezien de NPO – zie genoemde voorbeelden – wel degelijk aan visual radio doet. Je zou dus verwacht hebben dat die leverancier de inleiding had mogen verzorgen.
Het grootste deel van het uur was ingeruimd voor Mutsaers en Beelen, die uitlegden hoe 3FM radio tegenwoordig ziet als aanjager van een multimediaal platform. Het panel sloeg dan ook meer op de huidige situatie bij die zender, dan op de toekomst van radio in zijn algemeenheid.
3FM noemt de koppeling van radio en beeld ‘social radio’. “Er hangen tegenwoordig meer camera’s in de studio dan microfoons”, grapte Mutsaers niet bezijden de waarheid. Zinvolle opmerking van Beelen in dit kader was, dat het in zijn optiek wel altijd radioprogramma’s moeten zijn die in beeld gebracht worden, en dat de (aanwezigheid van) camera’s inhoudelijk geen invloed op de programma’s moet(en) hebben. Dat ben ik met hem eens. Toen Michiel Veenstra enkele maanden geleden in zijn avondprogramma het popnieuws ‘on camera’ ging voorlezen, vond ik dat persoonlijk vervreemdend werken.
De kruisbestuiving tussen radio en televisie zie je ook terug in het feit dat radio-dj’s steeds vaker ook tv-programma’s presenteren. Gerard Ekdom heeft bijvoorbeeld Toppop3 en Beelen presenteerde De Beste Singer-songwriter Van Nederland, waarvan tijdens de conferentie overigens een tweede serie werd aangekondigd.
Daarnaast worden alle mogelijke kanalen gebruikt om de zender en zijn programma’s te ondersteunen. Twitter, Facebook e.d. uiteraard, YouTube, maar 3FM heeft als eerste Nederlandse zender ook een app op Spotify.
Via deze (en uiteraard ook de eigen) onlineplatformen wil 3FM muziek en relevante maatschappelijke gebeurtenissen duiden en dus voorzien van redactionele informatie, want ook dat vindt Mutsaers een van de taken van zijn zender. In zijn eigen woorden: “Social media zijn voor 3FM een manier om onze liefde voor muziek en sociale betrokkenheid te kunnen etaleren.”
Dit hangt samen met een fenomeen dat Mutsaers ‘social mass media’ noemt: veel van de tweets die mensen versturen, gaan over gebeurtenissen in de media, zoals Serious Request, de Tweede Kamerverkiezingen, Project X, het EK Voetbal, de Olympische Spelen, enz.
De multimediale aanpak van 3FM stelt luisteraars in staat om, behalve passief, ook juist hyperactief met radio bezig te zijn. Dit komt tijdens een evenement als Serious Request optimaal tot zijn recht, wat ook blijkt uit het resultaat van de actie.
Beelen vulde hierop aan dat radio minder vluchtig wordt, doordat content en ‘bonusmateriaal’ (bijvoorbeeld optredens) ook via andere platforms kan worden gedeeld en dus herbeleefd. Gevolg daarvan is ook, dat het publiek van 3FM heel betrokken is bij de zender.
Dat neemt echter niet weg dat innovatie voor 3FM geen doel op zich is.
Aanvullend leesvoer: het betoog over de toekomst van radio dat Mutsaers eind vorig jaar op zijn Facebook-pagina zette en prompt door 3VOOR12 tot nieuws gebombardeerd werd.
