Muzieklabels krijgen nog weleens het verwijt niet naar de consument te luisteren, maar artiesten kunnen er ook wat van. Die willen uiteindelijk allemaal een cd’tje met hun liedjes erop, of beter nog, een vinylplaat. Nee, nog beter: een conceptalbum. En als je dat al digitaal aanbiedt, dwing je consumenten natuurlijk dat in zijn totaliteit te downloaden. Niet als losse tracks, ben je gek!
Nou, je kunt 100x Radiohead, Metallica of Pink Floyd heten en nog zo’n trouwe fanbase hebben, maar ook jouw fans hebben binnen je totale ‘output’ hun favorieten. En ze zijn ook niet alleen fan van jouw band. Sterker nog: misschien zijn ze wel helemaal geen fan van je band, maar alleen van een paar van jullie liedjes. Met het enorme muziekaanbod dat er is, hebben mensen de behoefte een keuze te kunnen maken. Geef ze die gelegenheid (of zeur niet als ze bij je weglopen).
Natuurlijk, op dit moment wordt de meeste muziek (93%) nog fysiek aangeschaft, wijzen de cijfers uit. Maar dat is een kwestie van tijd.
In mijn optiek is in een tijdperk van digitale consumptie geen (of hooguit beperkte) ruimte voor complete albums. In de nabije toekomst wordt de grootste ‘productbundel’ voor de doorsnee artiest de (good old) EP. Die bestaat dan weer uit vier of vijf tracks, die uiteraard ook los te koop (of te beluisteren) zijn. Immers: veel consumenten hoeven alleen ‘de hit’ en hebben weinig behoefte aan de ‘bonustracks’. Dus als ik een artiest of label was, zou ik de verkopen van de individuele liedjes niet willen missen.
Dat neemt natuurlijk niet weg dat er simpele trucjes te bedenken zijn om de verkoop van EP’s te stimuleren. Universal Music biedt de 4-track Video Games-EP van Lana del Rey bijvoorbeeld aan voor €1,99, maar je kunt de tracks ook los downloaden voor €0,99 per stuk. 1+1=4 dus, in dit geval.
In een land als Australië, waar zo enorm veel goede muziek vandaan komt momenteel, is de EP al enorm succesvol. Logisch. Ook in Nederland zie je steeds vaker artiesten met een paar goeie (radio)hitjes, maar die hun albums niet aan de straatstenen gesleten krijgen. Toch trekken ze op basis van die paar bekende nummers volle zalen. Waarom dan nog de moeite doen (en vooral de kosten maken) om een heel album op te nemen?
Een EP (laat staan een track) heeft vele voordelen:
- je heb ‘m eerder bij elkaar geschreven en opgenomen dan een heel album
- je kunt (en moet!) kritischer selecteren (only killers, no fillers)
- je laat vaker van je horen (richting fans én media) met echt nieuw en kwalitatief hoogwaardiger materiaal
- elke release is een must-have voor je fans omdat de liedjes niet al eerder op een album stonden
- je kunt er spaaracties mee doen (koop de eerste drie EP’s en krijg de vierde gratis)
- lagere kosten, dus als je al een label in de arm neemt, hoeft dat geen hoge opnamebudgetten voor te schieten (die je toch nooit gaat terugverdienen)
…en zo zijn er nog wel meer dingen te bedenken.
Het album is dood, leve het liedje!
Ik ben het deels met je eens, al ben ik persoonlijk een albumliefhebber pur sang en vind ik liedjes vaak aan kracht winnen als je ze hoort als onderdeel van een reeks andere liedjes van dezelfde artiest die het referentiekader van zo’n track vormen. Echter, ik begrijp dat ik hiermee niet tot de grote gemene deler behoor.
Tegelijk denk ik dat het maken van EP’s niet per definitie betekent dat de output hoger zal zijn. Neem Ilse DeLange, die met Next To Me een relatief kort album uitbracht in de categorie ‘all killer, no filler’ en destijds stelde dat ze er voor koos om voortaan kortere albums te maken (een soort EEP – Extended EP) om op die manier kwaliteit te optimaliseren en op hoger tempo nieuw materiaal uit te kunnen brengen. Dat was augustus 2010, sindsdien is er – afgezien van een live-release – niks meer verschenen. Al weet ik in deze niet of het aan Ilse of aan haar platenmaatschappij ligt.
Een voorbeeld dat jouw zienswijze onderstreept is overigens JAH6, dat eerder dit jaar een goed gevulde EP uitbracht. In plaats van een nieuwe EP, komt er eind deze maand een heel album uit. Hierop 14 tracks, waarvan er vijf al op die EP stonden. Worden dan de kopers van de EP benadeeld? Of zal de verkoop van het album lijden onder de reeds verschenen EP met daarop alle hits?
Ik ben geen tegenstander van albums (of zelfs conceptalbums), maar denk dat deze begrippen vooral nog in de hoofden van artiesten (en muziekmaatschappijen) bestaan. Breng ze – voor de liefhebber, dus mondjesmaat – vooral nog uit, maar maak de tracks ook individueel verkrijgbaar.
Voor mij werkt het vaak andersom: een heel album is ’too much’, maar als je bepaalde tracks los hoort, kan het kwartje toch opeens vallen. Misschien is dat een radiomensending. Giel Beelen zei vanochtend toevallig precies hetzelfde tegen Jon Karthaus over diens album (http://giel.vara.nl/Audiohighlights.456.0.html?&tx_ttnews%5Btt_news%5D=20029&tx_ttnews%5BbackPid%5D=456&cHash=c8b457b69bdec7f9b36547c10bb55a25; vanaf 2’35).
Wat Ilse DeLange betreft: wellicht had zij haar ‘kortere album’ beter over twee EP’s kunnen uitsmeren. Dan had ze nog steeds geen fillers gehad. Misschien kunnen grotere artiesten het zich (nog) veroorloven langer uit de picture te zijn (hoewel Ilse dat eigenlijk nooit is, album of niet; zij maakt goed van de social media gebruik om fans te laten zien dat, hoe en met wie ze alweer aan nieuw materiaal aan het werken is). Aan de andere kant is het goed als een grotere act een dergelijk signaal afgeeft. Snow Patrol bijvoorbeeld bracht onlangs ook een EP uit (en Coldplay doet dat al langer), maar die komen daarna toch met een album.
Dat brengt me op jouw voorbeeld van JAH6. Ik zou dat zelf dus niet zo doen, om de redenen die je zelf al noemt. Ik noem toch weer even Coldplay als tegenvoorbeeld: na hun album Viva La Vida kwamen zij met de goedgevulde Prospekt’s March EP. Die werd bij het album gevoegd, maar was ook los verkrijgbaar voor degenen die de cd al hadden. Zo hoort het.
Maar dan nog hebben we het dus over het albumconcept. Dat is in de toekomst alleen voor grote artiesten weggelegd. Kleinere artiesten, met een minder grote fanbase, kunnen zich de kosten en risico’s voor het opnemen van een album niet permitteren. Wellicht in een later stadium, als ze via losse tracks en/of EP’s groter geworden zijn…
Hi Werner, zoals je weet geloof ik eigenlijk nog veel meer in het connectie maken met fans en de dialoog voeren. Liedjes zijn daar straks het ‘smeermiddel’ voor … Mooi dat je met deze post een eerste aanzet geeft met inzicht dat het album pangzaam verdwijnt …
Ik ben het met je eens dat het die kant op gaat Denis. Het een sluit het ander ook niet uit. Integendeel. Zonder muziek en de verspreiding daarvan (in mijn optiek dus in de vorm van losse tracks en EP’s; digitaal en in sommige gevallen nog fysiek) is er weinig aanleiding voor een dialoog tussen artiest en fan. Ik zie muziek dus niet alleen als smeermiddel, maar ook als aanjager van die connectie. Muziek is dus de basis voor alles, en dat lijkt me ook wel zo logisch voor een muzikant ;-).
hallo Werner,
Er is geen discussie zonder een beetje tegengas, niet waar? Laten we voorop stellen dat musici en met name de componisten onder de musici nog steeds kunstenaars zijn, zoals ook schrijvers en cineasten dat zijn. Eens? Hoe verschraalt een en ander als je zou zeggen “dat eerste hoofdstuk uit Oeroeg of de Avonden vond ik wel wat, de rest minder en de epiloog vond ik ook wel weer wat.” Zoals ook te denken valt aan allerlei scenes uit gerespecteerde films die je indrukwekkend vond….en daarvoor en daarna, ach dat was niet het hoogtepunt. Analoog aan jouw suggestie zou je dan alleen hoofdstukken uit een boek of scenes uit een film moeten downloaden en de rest…..niet interessant genoeg. Sterker nog, trekken we het plan verder en over 10 jaar zou het ook mogelijk moeten zijn om alleen een brigde of een sterk refrein uit een song te kunnen halen, desnoods aangevuld met weer een goede verse uit een ander (dat toevallig in dezelfde key en bpm staat): moet toch kunnen!
Een muzikant is wel een kunstenaar die in meerdere vaak met elkaar samenhangende stukken een muzikaal verhaal probeert te vertellen. Als we het daarentegen over de instant hitwonders hebben die middels de talloze daartoe in het leven geroepen tv-programma’s worden gefabriceerd, ben ik het onmiddelijk met je eens. In analogie met je stelling een ander voorbeeld: als jij een column plaatst wil je ook graag dat het hele stuk geplaatst wordt om de context waarin het bedoeld is, begrepen en geproefd kan worden…..toch? Bottomline: omdat het mogelijk is per track te kopen/downloaden wil niet betekenen dat het een verschraling met zich mee kan brengen waarvan je jezelf kunt afvragen of men daarmee wel blij moet zijn.
Hoi Jan,
Bedankt voor je bijdrage en je food for thought! Je geeft me een hoop om op te reageren, en dat doe ik dan ook graag.
Als ik het goed samenvat zeg jij: een album (boek, film) is niet voor niets wat het is; daar is over nagedacht en het dient dan ook als geheel geconsumeerd te worden. Het zal je niet verbazen dat ik dat hooguit deels met je eens ben. Het kijken van een film of lezen van een tekst is een veel intensievere ervaring dan het luisteren naar muziek. Voor een film of tekst heb je al je aandacht nodig, terwijl je tijdens het luisteren naar muziek gerust iets anders kunt doen. Ik denk dat je je mede daardoor bij films en teksten meer bewust bent van het verhaal. Bij muziek is dat veel minder het geval.
Ik ben zelf een 100% muziekliefhebber, maar ik baseer mijn mening over een liedje op de combinatie van muziek en tekstmelodie. De teksten zelf gaan – zeker bij de eerste luisterbeurten – volledig aan me voorbij. Sterker: er zijn nummers waarbij ik al 30 jaar niet verder kom dan fonetisch (en waarschijnlijk foutief) mee‘zingen’. Laat staan dat een tekstuele samenhang in een heel album mij opvalt.
Prima natuurlijk als een artiest een conceptalbum wil uitbrengen. Ik houd hem niet tegen. Maar laat hem mij dan ook niet tegenhouden als ik toch de krenten uit de pap wil pikken. Want als ik verplicht word te kiezen tussen alles of die drie tracks die ik eigenlijk wil, dan kies ik niets (of een alternatieve route). Een artiest die een (concept)album alleen als geheel wil slijten, redeneert vanuit zichzelf en niet vanuit de consument. Dat kan maar een heel select gezelschap zich (nog) veroorloven.
Ik ben geen fan van artiesten, ik ben een fan van liedjes. Daar wil ik graag voor betalen, maar alleen als ik er geen ‘waste’ bijkrijg. Het is al bijna niet bij te benen om alleen de muziek te beluisteren die ik wel goed vind. Want er wordt over de hele wereld nog altijd een hoop goede muziek gemaakt, dankzij internet heb ik tot al die muziek toegang en wil ik het allemaal horen. Zo zijn er zeer velen met mij. De meerderheid van de consumenten straks, voorspel ik. Die mensen kun je complete albums menselijkerwijs bijna niet aandoen… 😉
Even terug in de tijd: op elke kant van een LP kon technisch maar 20 minuten muziek. Een LP duurde dus maximaal 40 minuten. Op een CD kon opeens 80 minuten muziek, en op een gegeven moment voelden vele artiesten zich geroepen die maximale tijd te benutten. Dat heeft niet de sterkste albums uit de pophistorie opgeleverd, terwijl verschillende van die CD’s – mits tot behapbare proporties teruggebracht – ijzersterk hadden kunnen zijn. Gelukkig heeft dat besef inmiddels behoorlijk branchebreed postgevat en duren CD’s tegenwoordig weer 35 à 40 minuten. Lang zat, en in sommige gevallen nog te lang. Maar het is een beweging de goede kant op; de kant van de EP’s en de losse tracks.
Inkorten, editen, samplen en hergebruiken is anno 2011 aan de orde van de dag. Dat is al lang geleden begonnen: Studio Sport zendt sinds mensenheugenis samenvattingen van wedstrijden uit. Ze proberen de essentie te laten zien, maar voor de sfeer en het hele wedstrijdverloop moet je in het stadion zijn. Hele volksstammen nemen echter genoegen met een overzicht van de doelpunten op hun smartphone. Hele wedstrijden, concerten, films, zelfs complete boeken worden tegenwoordig samengevat in tweets van 140 tekens, met gebruikmaking van oude fragmenten wordt compleet nieuwe muziek gecreëerd, enz.
Het spookbeeld van de toekomst dat jij schetst lijkt mij juist geweldig: lekker grasduinen in een database met alleen coupletten, refreinen, instrumentals of acapella’s van songs en daarmee tijdens het wachten op de bus even een mash-up in elkaar flansen. Als die heel goed gelukt is, deel je ‘m natuurlijk direct met je vrienden.
Nu ik erover nadenk: er kunnen in de toekomst best weleens muzikanten opstaan die zich toeleggen op het maken van dat soort snippets, en ik voorspel dat die er, mits rechtentechnisch goed geregeld, een beste boterham mee kunnen verdienen!
hoi Werner,
Nou komt ie dan hoor 😉
Het kijken van een film of lezen van een tekst is een veel intensievere ervaring dan het luisteren naar muziek…dat is voor jou zo, maar dat is daarmee geen verheven standaard en laat mijn argumentatie om de oorspronkelijkheid van het werk zoals het bedoeld is door de maker intact te laten, verder overeind staan. Mijn beleving van het luisteren naar muziek is overigens minstens zo intensief als het kijken naar een film of het lezen van een boek….ik denk dat ik niet exemplarisch ben in die beleving. Om alleen vanuit een consument te gaan is denk ik een scheve blik op de zaak. Een balans waarin respect voor maker en consument evenredig aan bod komt zou een andere invalshoek kunnen zijn om naar deze issue te kijken…..vooruit een ‘poldermodel (!)’ ook omdat in tegenstelling tot wat de meeste mensen denken, het niet heel eenvoudig is om een living te kunnen maken met muziek als je geen mainstream muziek maakt die door alle formats en flessenhalzen heen te persen is….met de huidige cd/downloadverkoop al helemaal niet meer vandaag de dag….dat gegeven is genoegzaam besproken en bekend, denk ik. Dat de artiest/auteur van muziek een stukje eigenbelang en broodbescherming uitvoert door meerdere tracks als package (lees album of ep) aan te bieden is niet onlogisch daarom. Of de snippeteers van de toekomst een beste boteram zullen kunnen verdienen ….ik waag het te betwijfelen. Opnemen van het oorspronkelijke materiaal kost nog steeds behoorlijk wat geld, dus dat zal ook vanwege de immer nog geldende wetgeving (Auteurswet en Naburige rechten spelen ook een rol) best wat kosten om te clearen/vrijwaren….oorzaak en gevolg van die noodzakelijke investering in het uberhaupt auditief krijgen van muziek. Dus of die boterham er mee te verdienen zal zijn…..???
Hoi Jan,
Ik merk dat ik, ondanks verwoede pogingen in die richting, op sommige punten niet zorgvuldig of duidelijk genoeg heb geformuleerd. Ga ik rechtzetten…
Met ‘intensievere ervaring’ doelde ik op het – volgens mij redelijk objectief vast te stellen – feit dat er gradaties zijn aan te brengen in het beslag dat verschillende uitingen van entertainment doen op je aandacht en bevattingsvermogen. Die gradaties zijn aan te brengen aan de hand van het aantal zintuigen dat tegelijk ingezet/geprikkeld wordt.
‘Bovenaan’ die ladder staan games (horen, zien, voelen). Als je een game aan het spelen bent, bestaat de rest van de wereld niet meer. In iets mindere mate hebben films dat ook, en daarna komt bijvoorbeeld tv-kijken (hoewel de opkomst van het tweede scherm aantoont dat de aandacht nog wel met een ander medium gedeeld kan worden). Het lezen van tekst zou ik daarna plaatsen, omdat je daarvoor vooral je ogen nodig hebt. Maar ondertussen kun je makkelijk nog iets anders doen. Muziek luisteren bijvoorbeeld. Muziek luisteren kun je eigenlijk in combinatie met alles doen: koken, sporten, werken, enz.
Dat is alles behalve een diskwalificatie van muziek, maar dat neem je blijkbaar het makkelijkst in je op. Let wel: ik heb het dan meer over horen dan aandachtig luisteren, maar ik krijg het gevoel en de sfeer dat een nummer overbrengt vaak ook prima mee als ik niet letterlijk de tekst kan verstaan. Uiteraard kun je zelf de ‘extra mile’ gaan door een koptelefoon op te zetten, op de bank te gaan liggen en helemaal in de muziek op te gaan. Uiteraard is dat de ultieme manier van muziekbeleving, maar we moeten inzien en toegeven dat steeds minder mensen er op die manier van genieten. Muziek is een vluchtig medium, het is overal, je zet het even snel op je iPod/in een Spotify-playlist, maar overschrijft die met andere muziek zodra je er genoeg van hebt…
Natuurlijk kan ik het alleen maar eens zijn met jouw oproep tot respect tussen maker en consument. Maar dat respect zou voor mij van de artiest uit moeten inhouden: het uitbrengen van de muziek op de manieren waarop de consument dat wenst; de consument zou die muziek op zijn beurt via legale wegen tot zich moeten nemen. In basis zou dat volgens mij de deal moeten zijn, en is iedereen dan volmaakt gelukkig. Of jij niet?
Ik erken dat je mainstream muziek op het eerste gezicht makkelijker lijkt te kunnen ‘kapitaliseren’ dan specialistische genres. Aan de andere kant biedt de verschraling van retail en van de traditionele media op internet juist kansen voor specifieke doelgroepen.
Wat de ‘snippeteers’ betreft (goeie naam trouwens!): ik bedoelde dat die zich zouden gaan toeleggen op het opnemen van originele (zelfgecomponeerde) hooks, bridges enz., waarmee de consument vervolgens weer zijn eigen mash-ups kan maken, al dan niet met gebruikmaking van bestaande loops of samples. Wie weet worden in zo’n situaties veel liedschetsen, tekstflarden, oneliners en riffs tóch opgenomen en uitgebracht, die anders in de prullenbak zouden zijn beland. Als dat geen (potentiële) verrijking van het aanbod is…
hoi Werner,
Deze verdieping in je uitleg biedt een verduidelijking. Eens dat er een gradatie in de beslaglegging van de zintuigelijke waarneming valt te onderscheiden. Die is overigens qua intensiteit nog steeds heel verschillend volgens neuro-biologisch onderzoek dat daar naar gedaan is. Zo is men er bijvoorbeeld achter gekomen dat het corpus callosum (een verbinding tussen linker en rechter hersenhelft bij prikkeling door muziek geheel open is en de verbinding gemaakt wordt tussen intuitie, creativiteit, gevoel enerzijds en ratio, geheugen, etc anderzijds….iets wat bij geen enkele andere zintuigelijke prikkel zo tot stand komt. Muziek als therapievorm kent daarin ook zijn oorsprong. Daarmee wil ik nogmaals verduidelijken dat deze nuancering tocn anders ligt dan we vaak aannemen. Bij studenten die ik ondervraagd heb en de keuze heb gesteld tussen muziek, film, game of boek…wordt unaniem de bhoefte aan muziek (bijna Mazlov) als dagelijkse behoefte ervaren: een dag zonder muziek is moeilijk voor te stellen is in 89% van de gevallen het antwoord. Dat de voeding van deze behoefte verschillende verschijningsvormen kent en zal kennen, ben ik geheel met je eens! (jazekers) Ik pleit daarbij (dat was de initiele insteek) voor het waken voor verschraling, dat schijnt her en der onder excuus van ‘de vooruitgang’ niet tegen houden een gevleugelde uitspraak te worden. Niet alle vooruitgang is verbetering. Je uitleg m.b.t. de snippeteers landt nu wel….eens en dat schijnt zelfs al te gebeuren heb ik net opgezocht: er worden DVD’s aangeboden waarop je 100 hooks (zang-gitaar-piano) royalty-free kunt gebruiken in je muziek….de toekomst begint zich naar het heden te verplaatsen!
Volgens mij zijn we eruit Jan ;-). Bedankt voor je aanvullingen. Waardevol!
Waarom niet alle media (sociale, audio) combineren? Soundcloud, bandcamp, jamendo, etc, prikkelen zowel de luisteraar en muzikant. Neem alleen die hele muziekbusiness niet te serieus. Wat een overdreven- incestueuze relatie muzikant/ journalist- hypetoestanden over een bandje, dat na een uur(!) of minder alweer vergeten is! Er is teveel “talent”! Teveel wedstrijden, teveel wat toch niet beklijft.
Toch geloof ik nog in het concept “album”. Het gaat om het doseren, zoals dit voorbeeld:
11track album op bandcamp
joostvd.bandcamp.com/
24track album op jamendo
http://www.jamendo.com/en/album/97202