Gisterochtend, 15 januari, verschenen op Twitter en Facebook al vroeg berichten van fans dat het Algemeen Dagblad met de gratis cd van Trijntje Oosterhuis was uitverkocht. 750.000 kranten (dus even zoveel cd’s) hadden in no time hun weg naar consumenten gevonden. Waren al die consumenten fans? Nee.
De abonnees van het AD kregen het album sowieso ongevraagd, maar ook degenen die de krant in de kiosk kochten, was het niet allemaal om de cd te doen. Dat blijkt wel uit het feit dat het schijfje al op zaterdag opdook in de tweedehandsafdeling van bol.com. Als je een cd nog in het cellofaan verkoopt, ben je in elk geval geen fan en blijkbaar ook niet nieuwsgierig naar het product.
Op bol.com staan op het moment van schrijven (zondagmiddag 18.00 uur) 23 exemplaren van Sundays In New York te koop, wat ik op een verspreid aantal van 750.000 een zeer laag percentage vind. Wat niet bepaald laag is, is de prijs die voor die gratis verkregen albums gevraagd wordt. Deze varieert momenteel van €6,47 tot €30,-. Daar komt de Nederlandse handelsgeest weer om de hoek kijken… Verweet de consument in het verleden de muziekwinkelier dat hij cd’s te duur verkocht, anno 2011 kan de consument er zelf ook wat van (er even van uitgaand dat de namen van de aanbieders niet allemaal pseudoniemen zijn van Hans Breukhoven ;-).
Je kunt ook zeggen dat het een kwestie van vraag en aanbod is: schaars product is duur. Het AD met de gratis cd was in een mum van tijd uitverkocht, terwijl nog niet alle fans er een hadden kunnen bemachtigen. En dus kan er zelfs bij een oplage van 750.000 stuks nog schaarste ontstaan.
Mensen die de bijgevoegde cd nu via bol.com aanbieden, voorzien dus in een behoefte. Dit staat los van het feit of zij de cd verkopen omdat ze van dit ongevraagde product af willen, of de krant gekocht hebben met de intentie het album door te verkopen. Uit het aanbod op bol.com valt op te maken dat minstens één aanbieder meerdere kranten heeft gekocht, omdat bij die advertentie ‘op=op’ vermeld is.
Laat ik eens de vergelijking maken met secondary ticketing. Er worden concertkaartjes aangeboden door mensen die plotseling verhinderd zijn, maar ook door personen die tickets doelbewust kopen om deze tegen een hogere prijs te verkopen. De overheid wil paal en perk stellen aan het doorverkopen van concertkaartjes met onredelijke marges. Bij de Eerste Kamer ligt momenteel een wetsvoorstel, dat al in mei 2008 werd ingediend door Arda Gerkens (destijds Tweede Kamerlid voor de SP) en Nicolien van Vroonhoven-Kok (CDA). Hierin wordt een maximale toeslag van 20% op de oorspronkelijke toegangsprijs toegestaan. Wanneer dit voorstel wordt behandeld, is echter niet duidelijk.
Ik vraag me nu af of deze gedachte ook toepasbaar is op de situatie die nu ontstaat rondom de cd van Trijntje Oosterhuis. En die ongetwijfeld zal ontstaan als andere artiesten binnenkort soortgelijke initiatieven gaan ontplooien. Laten we even zeggen dat dit inderdaad onder datzelfde (of een afgeleid) wetsvoorstel zou kunnen vallen, dan is nog wel een aantal drempels te nemen:
- Hoe bewijs je bijvoorbeeld dat iemand de krant gekocht heeft met als doel de cd (duur) te verkopen?
- Hoe bepaal je de maximale doorverkoopprijs van een product dat je gratis verkregen hebt? Om de parallel met tickets te trekken: 120% van €0,00 is nog steeds €0,00. Of is de prijs van de krant dan het uitgangspunt?
- Gebeurt op platenbeurzen niet hetzelfde? Worden daar ook niet talloze producten tweedehands doorverkocht voor wat de gek ervoor geeft, terwijl daar geen haan naar kraait?
Het is in elk geval interessant om in de gaten te houden of de ’tweedehands’ albums van Trijntje Oosterhuis inderdaad verkocht worden (tegen die prijs). Zo ja, dan is het goede nieuws in elk geval dat mensen nog steeds geld over hebben voor muziek (en zelfs fysieke cd’s). Dat zou ook rechtvaardigen dat het album alsnog via de reguliere handel beschikbaar gesteld wordt. Maar niet in een te grote oplage, schat ik, al was het maar omdat de winkeliers zeer terughoudend zullen zijn met bestellen.
Om het tegen te gaan, zou haar management natuurlijk kunnen besluiten om de CD (voor een redelijk laag bedrag) via de site van Trijntje te verkopen, of evt. in winkels.
Dan zorg je in ieder geval dat je trouwe fans geen poot uitgedraaid wordt.
Goed stuk, waarmee je direct aantoont hoe lastig het is om met een geschikte wet voor doorverkoop te komen. Want waarom zou voor concertkaartjes – net als bij de verkoop van andere tweedehands goederen – niet het credo ‘wat de gek er voor geeft’ mogen opgaan?
Al moet je e.e.a. met betrekking tot de prijsstelling bij Bol.com wel nuanceren. Indien je daar een cd verkoopt voor €6,47 dan ben je als verkoper niet slim bezig. Want na aftrek van de marge die Bol.com daarop pakt en de verzendkosten die je zelf moet dragen, hou je een bedrag over dat lager is dan de aanschafwaarde van het AD op zaterdag. Op het moment dat ik er keek (maandag kwart over negen ’s morgens) waren er nog maar 15. Zouden er al 8 verkocht zijn?
Overigens, Bol.com is natuurlijk niet het enige verkoopkanaal voor dergelijke items. Marktplaats.nl is en blijft de meest populaire verkoopsite (ook voor entertainmentproduct) en daar staan op dit moment (maandagmorgen) ruim 200 Trijntje cd’s aangeboden (wederom een te verwaarlozen aantal op 750.000 oplage) met een gemiddelde prijstelling van 3 tot 5 euro + verzendkosten. Interessant wordt het over drie en een halve maand. Hoe veel Trijntje cd’s zullen op de vrijmarkten met Koninginnedag voor een kwartje aangeboden gaan worden?